استفاده از بالش : عادت یا الزام؟

استفاده از بالش جزو اصلی‌ترین ملزومات خواب است و بسیاری از ما بدون آن هرگز خواب راحتی را تجربه نخواهیم کرد.
هرچند کاربرد این بخش از کالای خواب بیشتر به‌عنوان یک عادت تلقی می‌شود، اما نظرات علمی نیز در مورد لزوم کاربرد آن وجود دارد که به‌راحتی قابل چشم‌پوشی نیستند.
پس از قرنها کاربرد بالش اینک وجود آن در بستر به یک فرهنگ تبدیل شده است، به‌طوری‌که نمونه‌هایی از آن را در سیسمونی نوزاد و جهیزیه عروس نیز می‌بینیم.
در این نوشتار به بررسی باید و نباید‌های آن می‌پردازیم. هم‌چنین بر نحوه صحیح استفاده از این مورد در بستر و انواع آن نیز گذری خواهیم داشت. با ما همراه باشید.

تاریخچه

آثار باقیمانده از نیاکان غارنشین وجود بالش را در آن اثبات می‌کند.
گویا انسان مایل بوده تا جسمی، ولو به شکل یک تخته سنگ نه‌چندان راحت را در زمان خواب و استراحت به‌کار گیرد.
این روند کماکان و تا امروز ادامه دارد. اما همواره این سوال مطرح است که استفاده از آن بنابر نیاز و الزام صورت می‌گیرد یا عادت؟

استفاده از بالش و نتایج مثبت و منفی آن:

استفاده از بالش در تخت خواب صرف‌نظر از جنبه‌های تزئینی آن بسیار متداول است.
ما برای نوزادانی که هنوز متولد نشده‌اند آن را در قالب سیسمونی تهیه می‌کنیم.
سرویس خواب کودکان همواره این قطعه از وسایل بستر را در خود دارد.
در جهیزیه عروس نیز با رسیدن به ملزومات خواب زیباترین و راحت‌ترین تدارکات را برای این بخش از بستر در نظر می گیریم.

آیا استفاده از بالش الزامی است؟

پاسخ به این سوال بی‌شک با بررسی نتایج کاربرد آن برای افراد مختلف گره خورده است.
ساختار آناتومی انسان نشان دهنده نقاط ضعیفی در بدن است که به‌دلیل نداشتن تکیه‌گاه و حمایت کافی همواره تحت فشار قرار دارند.
نقاطی همچون گردن و کمر و نیز فضای خالی زیرین تاندون‌ها در زانوان خصوصا در هنگام خواب کاملا بی‌دفاع هستند.
ساختار استخوانی اسکلت در برخی نقاط خاص دارای قوس‌هایی است که برای حرکات بدنی تدارک دیده شده‌اند، اما در زمان سکون یا قرار گرفتن در حالات مختلف فشاری مضاعف بر آنها وارد می‌شود.
قوس‌های کمر و گردن بارزترین نمونه از این مناطق بدن بوده و زمان خواب و استراحت نیز موقعیت حساس و خطیری از این نظر است.

مجموعه این دلایل باعث شده تا متخصصین علم ارتوپدیک نیز استفاده از بالش را به‌عنوان یک توصیه عمومی در دستور کار خود قرار دهند.

به‌علاوه تجویز انواع بالش طبی در شرایط خاص از طرف پزشکان نیز این نظریه را که کاربرد آن بیشتر بنا بر الزام است تا عادت تقویت می‌کند.
در ادامه این مطلب به کاربرد بالش در موقعیت‌های مختلف و معرفی چند نمونه از انواع طبی آن با موارد استفاده گوناگون می‌پردازیم.

اصلی‌ترین کار بالش در بستر…

معمول‌ترین کاربرد این کالای خواب حمایت از قوس گردن و فضای خالی زیرین آن در هنگام خواب است.
مهره‌های ظریف گردنی به‌واسطه حمایت عضلات گردن وزن سر را تحمل کرده و آن را در زمان بیداری و حرکت در حالت مناسب حفظ می‌کنند.
با فرارسیدن زمان خواب و استراحت ماهیچه‌ها به‌طور خودکار از حالت اسپاسم طبیعی خارج شده و در هنگام خواب عمیق کاملا رها می‌شوند.
در این حالت سر با وزن نسبتا زیاد بر گردن سنگینی کرده و به‌طرفین متمایل می‌شود.
قرار دادن جسمی نرم و محافظ در ناحیه قوس گردن با پوشاندن و پرکردن این بخش از فشار بر ماهیچه‌های آن جلوگیری می‌کند.
با این کار ضمن حفاظت از سر و گردن مخچه و دنباله نخاع هم که در همان ناحیه قرار دارند در برابر فشار و آسیب حفظ می‌شوند.

آیا بالش فقط برای زیر سر است؟

گرچه اکثر ما در هنگام خواب بالینی زیر سر داریم، اما این تنها کاربرد آن نیست.
همانطور که قوس و فضای خالی در ساختار اسکلت و اعضای بدن نیز به گردن منحصر نمی‌شود، قوس کمر هم با شکل S مانندی که دارد در ناحیه مهره‌های میانی و در حالت طاق‌باز کاملا بر روی زمین قرار نمی‌گیرد.
ضعیف شدن عضلات طرفین کمر به دلایلی نظیر افزایش سن، کم‌تحرکی یا بیماری‌های مزمن می‌تواند قدرت بدن در تحمل فشار حین خواب را کم کرده و به کمر آسیب جدی وارد کند.
از جمله این مشکلات تغییر شکل کمر و ستون مهره از فرم اصلی آناتومیک آن است.

استفاده از بالش کمری با پوشش دادن این فضای خالی عملا به تقویت آن کمک می‌کند.

در واقع با این کار فرصت یک استراحت کامل پدید می‌آید، بدون آنکه مهره‌ها یا دیسک‌های بین مهره‌ای دچار تنش یا کشیدگی بی‌مورد شوند.
قوس زیر زانو نیز از نقاطی است که به‌دلیل عدم حمایت متحمل فشار زیادی می‌شود.
تاندونهای این قسمت از پا تحت‌تاثیر فشار ناشی از کشش ماهیچه‌ای دچار تنش شده و با تکرار این عمل ممکن است عروق پا نیز دستخوش تغییر شکل یا واریس شوند.
در زمان نشستن بر روی زمین یا هنگام خواب در بستر استفاده از بالش‌ زانویی در این ناحیه به کم شدن فشار کمک شایانی می‌کند.

عادات ذهنی را چگونه تعدیل کنیم؟

کاربرد بالش برای همه ما از کودکی و طی سالها به‌صورت یک عادت ذهنی نهادینه شده است.
برخی افراد حتی چنان به آن وابسته‌اند که در نبودش خواب به چشمشان حرام می‌شود.
بغل کردن آن هم برای گروهی از افراد حتی بیش از زیر سر قرار دادنش لذت‌بخش است!
اما این عادت خود می‌تواند به اختلال در خواب منجر شود، چرا که هر فرد به‌دلایلی ممکن است در شرایط خاص مجبور به استفاده از ملزومات خوابی غیر از وسایل شخصی خویش شود.
عادت شدید و در حد وابستگی به وسایل شخصی ممکن است به وسواس رفتاری بدل شده و بهتر است هر چه زودتر از آن پیشگیری شود.
برای این کار می‌توان گاهی به استفاده از وسایل مشابه یا کاربرد بالش در نمونه‌های جدید روی آورد.

شکل صحیح استفاده از بالش

استفاده تکراری از برخی وسایل گاه ما را نسبت به کاربرد صحیح آنها سهل‌انگار کرده و وجود آنها در ذهن ما با نوعی بی‌تفاوتی همراه می‌شود.
نمونه این عملکرد نحوه خوابیدن و طرز صحیح استفاده از وسایل و ملزومات خواب است که به‌مرور از شکل اصلی و صحیح خود خارج می‌شود.
اگر وسیله‌ای را برای خواب و زیر سر استفاده می‌کنیم بهتر است هدف از کاربرد آن را نیز بدانیم.

منظور اصلی استفاده از بالش ، محافظت از سر و گردن و نیز کتف و شانه‌ها در زمان خواب است.

به‌این ترتیب بهتر است سر خود را طوری روی آن تنظیم کنیم که همه این نواحی تحت حمایت قرار گیرند.
البته شکل خوابیدن و نیز اندازه و درجه سفتی آن نیز در کاربرد صحیح وسایل خواب بی‌تاثیر نیست.
ابعاد استاندارد انواع طبی و نیز کودکانه بر اساس استانداردهای موجود و معتبر محاسبه می‌شوند.
در مورد بالش نوزاد و انواع دیگر طبی مانند بالش کمری، زانویی، بالش پشتی و دیگر نمونه‌های کاربردی نیز محاسبات دقیقی صورت گرفته است.
همه این انواع بر اساس اصول مهندسی پزشکی و با بهره‌گیری از دانش ارتوپدیک روز دنیا طراحی و ساخته می‌شوند، به‌طوری که با استفاده از آنها بتوان ضمن ایجاد راحتی حداکثری برای کاربر از سلامتی او نیز مراقبت نمود.

استفاده از بالش نرم بهتر است یا سفت؟

این سوال شاید عمومی‌ترین پرسشی باشد که همواره مطرح است.
پاسخ این پرسش هم به عوامل متعددی از جمله عادات خواب افراد و نیز شکل خوابیدن آنها بستگی دارد.
به‌پهلو خوابیدن علاوه بر اینکه سالم‌ترین شکل خواب از نظر حفظ ساختار آناتومیک است کاربرد بالش در انواع مختلف را نیز میسر می‌سازد، اما برای دمر خوابیدن محدودیت های زیادی وجود دارد.
چنین عادت خوابی به‌سختی با فرم بدن سازگاری داشته و بهتر است نهایتا با انواع نازک انجام شود.
برای کسانی که طاق‌باز یا به رو می‌خوابند کاربرد انواع نرم مفیدتر است، به‌نحوی که سر را در حالت مناسب قرار داده و بر عضلات گردن فشار نیاورد.
مدل‌های الیافی برای این منظور به‌خوبی جوابگو هستند.

در مورد استفاده از بالش بارداری چه میدانیم؟

یکی دیگر از انواع کاربرد بالش استفاده از نوع بارداری است که در زمان شیردهی نیز قابل استفاده است.
این نوع هم مانند سایر مدل‌ها وظیفه حمایتی از بخش‌هایی از بدن را برعهده دارد، با این تفاوت که کاربران آن در دوره خاصی از زندگی بوده و شرایط ویژه‌ای دارند.
انواع بارداری و شیردهی کمر، گردن و کتف‌ها و نیز ران‌ها و مفاصل را در موقعیت ویژه بارداری تحت حمایت قرار می‌دهند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد آنها هم‌چنین می‌توانید مطلبی با عنوان “فواید استفاده از بالش بارداری” را مطالعه نمایید.

خلاصه و نتیجه گیری

کاربرد بالش از زمان‌های بسیار قدیم متداول بوده تا حدی که با گذشت زمان به بخشی از فرهنگ خواب بدل شده است.
قرار دادن آن در سیسمونی نوزاد و نیز جهیزیه عروس به‌خوبی نشانگر این واقعیت است.
در مجموع کاربرد این بخش از کالای خواب ترکیبی از عادت و الزامات بدنی بوده و چنانچه به‌طرز صحیح صورت گیرد می‌تواند به سلامتی کمک کند.

بهتر است هر فرد بالش مناسب و سازگار با الزامات بدنی و موقعیت خاص خود را انتخاب و تهیه نماید.

کاربرد انواع طبی در مدل‌های متنوع و با ویژگی‌های متفاوت نیز بنابر توصیه و تجویز پزشکان نتایج خوبی دارد.
از بزرگترین فواید بالش‌های پوشاننده پرکردن فضاهای خالی کمر و گردن در هنگام خواب است که از تغییرشکل و آسیب به مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای جلوگیری می‌نماید.
سفت یا نرم بودن آن نیز بسته به نوع خوابیدن و عادات افراد متفاوت است.
عادت شدید به نوع خاصی از وسایل خواب یا هر وسیله شخصی ممکن است در دراز مدت به اختلالات رفتاری وسواسی منجر شده و بهتر است هرچه زودتر جلوی آن گرفته شود.